Elektronik devre şemaları internet üzerinde paylaşılan çeşitli kaynaklardan (pdf, doc vs) ayıklanıp siteye aktarılmıştır devreler, şemalar ve açıklamalar alıntıdır bir çoğu basit devreler yapımı kolay profosyonel, amatör bir çok elektronikcinin işene yarayacak devreler bulunuyor. Ayrıca neredeyse tüm sayfalarda, devrenin çalışması devrelerin çalışma şema şekli hakkında açıklamalar var Emeği geçen hazırlayan kişilere teşekkürler.
İki transistör ve NTC’li ısıya duyarlı devre
İki transistör ve NTC’li ısıya duyarlı devre şeması
ısıya duyarlı devrede ortam sıcakken NTC üzerinde oluşan gerilim azalır. T2 kesime, T1 ise
iletime geçer. Rölenin kontakları konum değiştirir. Ortam soğuduğunda NTC üzerinde düşen gerilim artar. T1 iletim, T2 kesim olur.
Nem algılayıcı flaşör devresi
Devrede nem sensörüne su geldiğinde akım geçiş olur ve bu T2 transistörünün beyzinin akım almasını sağlar. T2′nin beyzinin akım alması multivibratör (flip flop) devresinin çalışmaya başlamasını sağlar ve lamba yanıp söner.
İki transistör ve LDR’li ışığa duyarlı devre
İki transistör ve LDR’li ışığa duyarlı devrenin şeması
ışığa duyarlı devrede ortam aydınlıkken LDR üzerinde oluşan gerilim azalır. T2 kesime, T1 ise
iletime geçer. Rölenin kontakları konum değiştirir. Ortam karardığında LDR üzerinde düşen gerilim artar. T1 iletim, T2 kesim olur.
Basit elektronik org devresi
Devre ne555 timer ile yapılmış 2 ve 1 numaralı pinleri arasına bağlı butonlara basılınca farklı tonlarda ses üretiyor. Seslerin tonunu butonlara bağlı kondansatörler belirler şemada 5 buton ve kondansatör var aynı bağlantı şekli ile istediğiniz kadar arttırabilirsiniz.
Kondansatör değerleri şemada belirtildi ama her hangi bir değerde kullanılabilir istediğiniz sesi bulana kadar kondansatör değiştirebilirsiniz. 3 numaralı çıkış pininde 8ohm 0.5w 1w hoparlör kullanılabilir.
Darlington bağlantılı uzun zaman gecikmeli turn-off zaman rölesi
Verilen devrede B’ye basıldığında kondansatör (C) dolar. Butondan elimizi çektiğimizde C’nin üzerinde biriken elektrik yükünün akımı R direncinden geçerek T1 ve T2 transistörünü tetikler. İletime geçen T2 transistörü röleyi çalıştırır. Bir süre sonra kondansatör plakalarındaki elektrik yükü biteceğinden transistörler kesime gider, röle ilk konumuna döner ve lamba söner.
Devrede T1 transistörünün beyzine bağlanan direncin değeri çok büyük olduğundan beyz ucu çok küçük bir akım çeker. Bu sayede kondansatör çok uzun sürede boşalır.
Darlington bağlantılı karanlıkta çalışan devre
Devrede ortam karardığında LDR’nin direnci artar. Direncin artması bu eleman üzerinde oluşan gerilimin yükselmesine neden olur. LDR’de düşen gerilimin yükselmesi T1 ve T2 transistörlerini iletime sokar.
İletime geçen transistörler röleyi çalıştırır. Ortam aydınlandığında LDR’nin direnci düşer. Üzerinde oluşan gerilim azalır. Transistörler kesime gider. Pot ile devrenin ışığa duyarlılık derecesi değiştirilebilir.
Darlington bağlantılı uzun zaman gecikmeli turn-on zaman rölesi
Şemada görüldüğü gibi transistörlerin ard arda bağlanmasıyla daha güçlü,hassas ve yüksek kazançlı transistörler yapılabilir.
Verilen turn-on tipi zaman rölesi devresinde S anahtarı kapatıldığında R1 ve P üzerinden geçen akım C’yi doldurmaya başlar. C’nin gerilimi belli bir seviyeye geldiğinde T1 transistörü iletime geçer. T1 iletime geçince T2 de iletime geçer ve röle çalışır. B’ye basılırsa C boşalacağından devre başa döner. Yani alıcı bir süre çalışmaz. Belli bir zaman geçtikten sonra tekrar çalışmaya başlar.
555 entegreli küçük güçlü DC – AC konvertör devresi
DC AC konvertisör devresinde 555 entegresi kare dalga üretir. Entegrenin 3 numaralı ucundan alınan kare dalga transistörleri sürekli olarak iletim ve kesime sokar. Transistörlerin iletim kesim olması trafonun 12 V’luk sarımlarından değişken akım geçişini başlatır.
Trafonun primer sarımlarından geçen değişken akımlar değişken manyetik alan oluşturur.
Primerde oluşan değişken manyetik alan ince kesitli çok sarımlı sekonder sarımında yüksek AC gerilim oluşturur. Not: Devre deneysel amaçlıdır gücü düşüktür.
Ses ile bir süre çalışıp duran motor devresi
Devrede mikrofona gelen ses T1 ve T2 transistörlerini iletime sokar. T3 transistörünün beyz ucu T2 üzerinden eksi alarak iletime geçer. T2′den T1′e, kondansatörle yapılan geri besleme, ses kesildikten sonra bile motorun bir süre çalışmasını sağlar. Kondansatörün değeri büyütüldükçe motorun çalışma süresi uzar.
Astable multivibratörlü basit ultrases verici devresi
20 kHz’den fazla frekanslara sahip sinyallere ses üstü dalgalar anlamında ultrasonik dalgalar ya daultrases diyoruz. Ultrases ile çalışan devrelerde 36 kHz ya da 40 kHz frekanslı sinyal kullanımı yaygındır. Ultrasonik sinyaller fiziksel engellerden (saydam bile olsa)geçememektedirler.
İşte bu nedenle ultrasonik sisteme göre çalışan alıcı ile verici arasında her hangi bir engelin
bulunmaması gerekir. Uygulamada kullanılan ultrasonik transdüserlerin çalışma frekansları 35-
39 kHz dolayındadır. Ultrasonik ses kullanılarak 25-30 metre uzakta bulunan her türlü alıcıya kumanda etmek mümkündür.
Astable multivibratörlü basit ultrases vericisi: Şekil 5.6′da verilen devrede transistörler sırayla iletim kesim olarak A noktasında kare şeklinde bir sinyal oluşturur. A noktasında oluşan değişken gerilim sayesinde verici belli frekansta bir ultrases yayar. Devrenin yaydığı ultrasesin frekans değeri R2 ya da R3′ün değeri değiştirilerek ayarlanabilir.
Optokuplörlü uzaktan kumanda devresi
Optokuplörler gelişmiş elektronik devrelerde (TV, PLC cihazı, bilgisayar vb.) yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu elemanların sağladığı en önemli avantaj iki ayrı devreyi birbirinden elektriksel olarak yalıtmasıdır. Yani kumanda devresi, güç devresinden hiç etkilenmez. Kumanda devresinde ortaya çıkan elektriksel değişiklikler ışığa dönüşür ve güç devresini kontrol eden ışık algılayıcı elemanı sürer.
S anahtarı kapatıldığında enfraruj diyot ışın yayar. Bu ışınlar fototransistörü sürer. İletime geçen fototransistör ise BC547′yi tetikleyerek rölenin çalışmasını sağlar.
Fototransistörlü Enfraruj alıcı devresi
Devre gün ışığından etkilenmeyecek şekilde tasarlanmıştır. Yani, devre kondansatör ve dirençli filtreler sayesinde sadece 2,7 kHz’lik frekansa sahip enfraruj ışınları algılayabilmektedir. Çıkışta bulunan rölenin çalışabilmesi için verici devresinden 2,7 kHz’lik ışınlar gönderilmelidir. Devreyi çalıştırmak için 2,7 kHz’lik basit bir enfraruj verici devresi yeterli olmaktadır.
Vericiden gelen 2,7 kHz’lik, kare dalga şeklindeki ışınlar fototransistör tarafından algılanır.
Sürekli olarak iletim kesim olan fototransistörün kolektöründe verici frekansının aynı değerde bir kare dalga oluşur. Bu kare dalgalar 4,7 mF’lık kondansatör ve 1N4001 diyodu tarafından doğrultulur. DC akım ile ise T3 transistörü iletime sokulur.
